Zboża w różnym stopniu – zależnie od gatunku, a nawet odmiany - mogą być porażane przez nicienie żerujące na roślinach jednoliściennych.

W pierwszej kolejności wymienić należy mątwiki (Heterodera spp.), które mogą obecne być w uprawie zbóż. W uprawach tych najczęściej do strat gospodarczych dochodzi w wyniku żerowania Heterodera avenae lub H. filipjevi (mątwiki zbożowe). Jednak w tych uprawach mogą pojawić się także inne gatunki, jak mątwik jężytek (H. hordecalis) czy mątwik łąkowy (H. bifenestra), a w przypadku pszenicy – także mątwik trawowy (H. punctata). Zboża reagują na porażenie przez mątwiki nadmiernym rozwojem systemu korzeniowego. Na mątwika zbożowego najwrażliwszy jest owies. Pierwsze objawy porażenia mogą już wystąpić tydzień po wschodach. Rośliny mają nastroszony wygląd, młode liście są sztywno wyprostowane, o lekko zawiniętych do środka brzegach. Młode rośliny mogą być ceglasto zabarwione – podobnie jak przy uszkodzeniu przez mróz. Mogą wystąpić objawy jak przy niedoborach składników pokarmowych (szczególnie azotu i potasu). Na mątwiki zbożowe najmniej wrażliwe jest żyto. Wrażliwsze na uszkodzenia przez mątwiki są zboża jare, w porównaniu do ozimin.

Na zbożach mogą pojawić się także guzaki (Meloidogyne spp.), ale gatunki, które mogą żerować na roślinach jednoliściennych. W Polsce będzie to na przykład Meloidogyne nasi – guzak związany m.in. z jęczmieniem, pasożytujący wiele traw.

W uprawie zbóż namnaża się wiele korzeniaków (Pratylenchus spp.). W przypadku porażenia przez korzeniaki zboża słabo się krzewią, źdźbła mają słabo rozwinięte, o niewykształconych ziarnach. Rośliny są zahamowane we wzroście, a przy silnym zasiedleniu gleby przez nicienie pojawiają się place karłowatych i żółknących roślin.

Zboża atakuje także niszczyk zjadliwy (tylko wyspecjalizowane rasy D.dipsaci). Porażone rośliny karłowacieją i silnie się krzewią, często mają ciemniejsze liście. Źdźbła u nasady są często zgrubiałe, a liście skręcone i przedwcześnie zamierają. Rasa porażająca żyto nie jest mocno wyspecjalizowana i może porażać wiele innych roślin uprawnych. Wśród zbóż najrzadziej atakowane przez niszczyka są pszenica i jęczmień.

Problemem w uprawie zbóż może być żerowanie spiralników (Helicotylenchus spp.). Rośliny jednoliścienne są dobrymi żywicielami występującego u nas H. pseudorobustus.